Vitamin A được biết đến từ rất lâu nhưng cho đến nay, thiếu Vitamin A vẫn đang là một vấn đề sức khoẻ cần được giải quyết. Vitamin A là một trong 3 loại vi chất (Iốt, Vitamin A, Sắt) đang được quan tâm vì sự thiếu hụt các vi chất này ở các nước đang phát triển đã và đang trở thành vấn đề có ý nghĩa đối với sức khoẻ cộng đồng. Thiếu Vitamin A không chỉ gây khô mắt dẫn tới mù loà mà nó còn làm tăng nguy cơ tử vong, bệnh tật và làm giảm sự tăng trưởng của trẻ.
Việc bổ sung vitamin A sẽ đáp ứng nhu cầu của cơ thể để phục vụ cho các chức năng nhìn; phát triển, bảo vệ toàn vẹn biểu mô và sự phân bào, miễn dịch của trẻ nhỏ. Ở trẻ em bệnh khô mắt chỉ xuất hiện khu trú ở trẻ em dưới 5 tuổi. Đây là bệnh do suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A. Bệnh do nguyên nhân toàn thân, nên đó là mối đe dọa lớn cho con em chúng ta.
1. Nhóm đối tượng dễ mắc bệnh
- Trẻ em dưới 5 tuổi.
- Trẻ gầy ốm, xanh xao do thiếu tháng, không được bú sữa mẹ, chế độ ăn kiêng khem không đủ chất hoặc do những đứa trẻ mắc các bệnh mãn tính ( tai mũi họng, lao sơ nhiễm, rối loạn tiêu hóa.....)
2. Vai trò của Vitamin A
Trẻ thiếu vitamin A, chậm phát triển về thể chất nhiều hơn so với những trẻ bình thường cùng lứa tuổi do thiếu viatmin A, các tế bào biểu mô sẽ bị sừng hóa, những nhung mao của ruột bị thưa và mất đi, khiến trẻ kém hấp thu dưỡng chất trong ruột; ngoài ra, trẻ cũng dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa.
Vitamin A còn có vai trò miễn dịch, có vai trò đặc biệt trong hoạt động thị giác, thiếu vitamin A nhẹ sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng, làm giảm phát triển cơ thể và làm tăng tỷ lệ chết ở trẻ em.
Bổ sung vitamin A sẽ làm giảm khoảng 23% tỷ lệ tử vong ở trẻ em. Thiếu viatamin A nặng gây các biểu hiện lâm sàng, quan trọng nhất là gây tổn thương ở mắt: khô mắt, có thể dẫn tới mù lòa vĩnh viễn cho đứa trẻ nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Đối với phụ nữ mang thai cần đảm bảo đủ viatamin A trong suốt thời gian mang thai. Sau khi sinh, người mẹ cần đủ viatamin A để cung cấp vitamin A cho sữa nuôi con. Những thức ăn có nguồn viatamin A là: Sữa, trứng, các loại rau, củ quả có màu vàng, đỏ như: cà rốt, đủ đủ, xoài, bí đỏ.....
3. Các biểu hiện khi mắc bệnh
- Thường xảy ra trên cả hai mắt.
- Dấu hiệu trước tiên là xuất hiện chứng quáng gà (đó là hiện tượng kém thích nghi bóng tối, không nhìn thấy rõ trong điều kiện ánh sáng yếu, nên chiều tối, cháu bé đi lại khó khăn), thậm chí gây tổn thương giác mạc mắt, gây mù lòa vĩnh viễn.
- Đến giai đoạn ảnh hưởng đến các tế bào biểu bì, kết mạc và giác mạc, đó là hiện tượng khô mắt: Các cháu cảm thấy khô khó chịu nên hay chớp, hay dụi, mắt không còn long lanh như các cháu bình thường.
- Xuất hiện những nếp nhăn trên kết mạc và giác mạc dọc theo khe mi như hình ảnh vẩy nến ở trên da, nhỏ thuốc vào thấy trôi tuột, như nước tuột lá môn.
- Trên giác mạc xuất hiện những chấm màu vàng, xám hay màu trắng xám
- Có phản ứng giác mạc, các tế bào biểu bì của kết mạc, giác mạc bị khô cảm thấy khó chịu hay thường nhắm mắt lại.
- Từ 3 đến 5 ngày, nếu không điều trị kịp thời sẽ gây nhiễm trùng, hoại tử giác mạc, phòi móng mắt, vỡ mắt và dẫn đến mù lòa.
4. Bổ sung Vitamin A an toàn, hợp lý và cách phòng chống bệnh khô mắt
Nếu phát hiện sớm, thì việc chữa trị rất đơn giản, chỉ cần nhỏ thuốc chống nhiễm trùng ở mắt và đặc biệt là tăng cường lượng vitamin A liều cao vào cơ thể trẻ ( theo hướng dẫn của thầy thuốc).
Điều cần quan tâm nữa là phải bổ sung thêm các chất dinh dưỡng vào chế độ ăn hàng ngày cùa trẻ. Tuy bệnh khô mắt diễn biến rất nhanh chóng, gây nguy hiểm trầm trọng, nếu hiểu biết và chú ý đề phòng, chúng ta có thể hoàn toàn phòng tránh được.
